Op maandag 8 maart jl. heeft de vergadering van het College van Belanghebbenden (CvB) van de Geborgde Rundveedierenarts plaatsgevonden. Daarin is onder andere het persbericht d.d. 22 februari 2021 van ZuivelNL en SGD besproken, waarin werd medegedeeld welke afspraken in samenspraak met de toezichthouder gemaakt zijn over mogelijke data-uitwisseling tussen de BGP-tool en het zuivelkwaliteitssysteem KoeMonitor. Deze afspraken betreffen de bevindingen van jaarlijkse evaluatie van de diergezondheid op het bedrijf (BGP Deel C en KoeKompas) en zijn bedoeld om de administratieve lasten voor veehouder en dierenarts te verlagen. Eveneens werd afgesproken dat het resultaat van de Officiële Controle als jaarlijkse KoeAlert in het zuivelkwaliteitssysteem kán worden gebruikt, indien de veehouder hier toestemming voor geeft. Middels deze extra nieuwsbrief leggen wij u graag uit wat de praktische consequenties zijn en welke overgangsregeling er geldt voor het invullen van de BGP-tool in 2021.

Uitgangspunten:

    1.   De dierenarts als geborgd veterinaire professional  
Van dierenartsen wordt verwacht om vanuit professionele, onafhankelijke waarden de eigen verantwoordelijkheid te nemen en uit te dragen. Daarnaast worden dierenartsen gevraagd om hun handelen op een bepaalde manier vast te leggen of wel ‘te borgen’ via een bepaalde systematiek. Om dat te kunnen doen, en om de vertrouwensrelatie tussen dierenarts en veehouder geen schade toe te brengen, dient een borgingsysteem onafhankelijk ingericht te zijn. In borgingssystemen worden zaken geregeld zoals reglementen en overeenkomsten, voorschriften met betrekking tot op te stellen rapportages, toelatings- en uitsluitingscriteria, (na)scholingsverplichtingen en omgang met klachten/geschillenregeling. Via het College van Belanghebbenden hebben dierenartsen, melkveehouders en zuivelverwerkers zeggenschap over de bovenstaande zaken en adviseren het SGD-bestuur, dat vervolgens het Reglement Geborgde Rundveedierenarts vaststelt. Binnen dit kader is de BGP-tool voor de geborgde rundveedierenarts ontwikkeld.
Dit instrument houdt rekening met de positie van de dierenarts als onafhankelijke veterinaire professional en tegelijkertijd voldoet het aan de geldende wetgeving, zoals de recente Uitvoeringsverordening (EU) 2019/627 zijnde het toezicht op gezondheidsvoorschriften voor rauwe melkproductie van Verordening (EG) 853/2004 (ook bekend als de Hygiëneverordening). Deze Uitvoeringsverordening was aanleiding voor de Minister van Medische Zorg om de SGD-dierenarts aan te wijzen voor het uitvoeren van Officiële Controles van melkveebedrijven als bedoeld in artikel 49 (lid 1 t/m 3) van de Uitvoeringsverordening.

    2.   Het wettelijk takenpakket van de dierenarts
Het Bedrijfsgezondheidsplan (BGP) en het onderdeel Officiële Controle zijn wettelijk verplicht voor alle melkleverende bedrijven in Nederland. Daarnaast is wettelijk vastgelegd dat het BGP door een 1-op-1 dierenarts dient te worden opgesteld indien de veehouder zelf antibiotica wil toepassen. In het beginsel hoort daar ook een regelmatig bedrijfsbezoek bij dat eenmaal per drie maanden plaatsvindt. Om dit praktisch en onafhankelijk vorm te geven is de uitvoering hiervan ondergebracht bij de SGD.
In de praktijk heeft dit de volgende uitwerking: per melkveebedrijf is er één hoofddierenarts, dat is de 1-op-1 dierenarts. Deze dierenarts is het aanspreekpunt voor wat betreft antibioticagebruik, diergezondheid en dierwelzijn voor de melkveehouder maar ook voor de toezichthouders NVWA/COKZ. Deze dierenarts is tevens verantwoordelijk voor het opstellen van het BGP en bedrijfsbehandelplan (BBP).
Dit geldt ook voor de Officiële Controle. De 1-op-1 dierenarts is verantwoordelijk voor het uitvoeren van de Officiële Controle maar mag dit ook laten uitvoeren door de vervangende dierenarts, mits deze op de 1-op-1 overeenkomst vermeld staat. Wél dient de 1-op-1 dierenarts volledig op de hoogte te zijn van de door een vervangende dierenarts opgemaakte rapportages of uitgevoerde controle, gezien zijn of haar verantwoordelijkheid als aanspreekpunt. Deze vervangende dierenarts dient als zodanig op de 1-op-1 overeenkomst vermeld te staan.  
Naast dit wettelijk bepaalde takenpakket voor de dierenarts zijn er leveringsvoorwaarden afgesproken door de zuivelondernemingen met de melkveehouder. ZuivelNL biedt ter ondersteuning daarvan KoeMonitor aan. Zuivelverwerkers kunnen gebruik maken van dit systeem. Er zijn echter ook zuivelverwerkers die niet KoeMonitor in de leveringsvoorwaarden hebben opgenomen maar een ander kwaliteitssysteem. Voor alle melkveebedrijven en hun zuivelonderneming gelden de wettelijke eisen en moet een BGP en de Officiële Controle jaarlijks worden uitgevoerd.

Praktische gevolgen
Het BGP

• Voor het opstellen van het BGP door de Geborgde Rundveedierenarts is de BGP-tool leidend. Ondanks dat beide systemen (BGP-tool en KoeMonitor) een andere achtergrond en andere doelstelling kennen, is er op onderdelen een duidelijke overlap. Daarom wordt er op dit moment gewerkt aan een (IT-) oplossing die ‘dubbelwerk’ zoveel mogelijk beperkt (zie het bovengenoemde persbericht van de SGD en ZuivelNL).
• Er geldt een overgangsregeling tot het moment van gereedkomen van de data-uitwisseling. Deze overgangsregeling houdt in dat er door de certificerende instelling gedurende deze overgangsregeling niet sanctionerend zal worden opgetreden indien u een ander format dan de BGP-tool gebruikt om te voldoen aan de BGP verplichting. Gebruikt u een ander format (bijvoorbeeld KoeKompas of een eigen format), dan zal er door de certificerende instelling een aantekening gemaakt worden. Dit heeft geen gevolgen voor de beoordeling en auditfrequentie van de dierenarts. Daarnaast moet er wel voldaan worden aan de normvoorschriften GDVB.01a t/m GDVB.02m.
• Het BGP moet binnen 12 maanden geëvalueerd en geüpdatet worden. Dit is ook in de lopende overgangsfase van toepassing indien het laatste BGP in 2020 werd uitgevoerd in het KoeKompas format.
• Deze overgangsregeling zal gelden tot het moment waarop de implementatie van de (IT-) oplossing gereed is en eindigt uiterlijk 31-12-21.

Officiële Controle

• In 2021 moet er op ieder melkveebedrijf een Officiële Controle worden uitgevoerd door een SGD geborgde dierenarts, dat wil zeggen uiterlijk op 31-12-21. Deze controle wordt middels de BGP-tool uitgevoerd door dierenarts die op de 1-op-1 overeenkomst staat als hoofddierenarts of als aangewezen vervanger.
• Indien er op basis van de Officiële Controle reden is om direct te melden bij de toezichthouder, meldt de uitvoerende dierenarts dit bij COKZ (melkmeldingen@cokz.nl). Op basis van de melding bepaalt COKZ het verdere traject. De Officiële Controle kan tevens invulling geven aan de jaarlijkse KoeAlert.
• Betreffende de registratie van de uitvoering van de Officiële Controle hebben de SGD en COKZ werkovereenkomst getekend (d.d. 23 maart 2021) gemaakt. Hieronder vallen het opnemen van de Officiële Controle in het Reglement van de Geborgde Rundveedierenarts en de verplichting voor de SGD de uitvoering ervan te borgen, en waar nodig sanctionerend op te treden.
• Ter ondersteuning van de dierenarts heeft de SGD een werkinstructie van de Officiële Controle opgesteld, waarin duidelijk wordt wanneer er een melding moet worden gemaakt bij COKZ. Deze werkinstructie kan op basis van ervaringen worden aangepast en is daarmee een levend document. De eerste versie is bijgevoegd.

BGP vleesvee

• Voor vleesvee-, zoogkoeien- en jongvee opfok bedrijven geldt voorlopig dat u de BGP-tool niet hoeft te gebruiken voor het opstellen van het BGP. U mag een ander of een eigen format gebruiken mits deze voldoet aan het SGD minimumbesluit.  

Vriendelijk verzoek
De SGD betracht de uiterste zorgvuldigheid inzake de reglementen en de ter beschikking gestelde BGP-tool. Suggesties over het reglement ontvangen wij graag via het College van Belanghebbenden Geborgde Rundveedierenarts of als het betrekking heeft op de audit via Kiwa VERIN waarmee Geborgde Dierenartsen een overeenkomst hebben. Heeft u suggesties ter verbetering van de BGP-tool dan ontvangen wij deze graag via info@geborgdedierenarts.nl. We willen u bij voorbaat hartelijk danken voor uw terugkoppeling.

Alle informatie op een rij
In het dossier van het Model BGP melkvee en de uitvoering van de Officiële Controle heeft de SGD meerdere nieuwsbrieven verstuurd. Deze nieuwsbrieven kunt u terugvinden op de SGD-website.
De informatie over het gebruik van de BGP-tool, het model BGP melkvee en de Officiële Controle kunt u terugvinden op onze website onder het kopje Model BGP melkvee. U treft hier onder andere:

• De SGD werkinstructie van de Officiële Controle (versie 1.0).
• De veel gestelde vragen.